COVID verspreiding laatste inzichten

3 februari 2023 - Ongeveer 6 minuten leestijd

Waarom dit blog? COVID-19 is nu bijna een jaar onder ons. Je zou denken dat ondertussen wel algemeen bekend is hoe besmettingen plaatsvinden en wat je kunt doen om ze te voorkomen.

Dat is ook wel zo, maar je moet wel goed zoeken en meerdere informatiebronnen bij elkaar houden, van onderzoekers en wetenschappers over de hele wereld. En de benodigde (technische) oplossingen zijn daarin nog onderbelicht - of zelfs onbekend. Heb je locaties waar bezoekers komen, dan heb je behoefte aan een samenvatting waarmee je meteen concreet aan de slag kunt. Lees dan verder.

De laatste bevindingen (zie bronvermelding over verspreiding van COVID-19 samengevat:

  • Besmettingen lijken vooral plaats te vinden binnen in een gebouw
  • Besmettingen in een gebouw lijken vooral plaats te vinden via aerosolen (dus via de lucht)
  • Het aantal, de verdeling en hoe lang mensen blijven op een locatie heeft een grote relatie tot besmettingen
  • De luchtkwaliteit en luchtstromen hebben een grote relatie tot besmettingen

Een botte bijl maatregel die nu wordt genomen is het sluiten van zoveel mogelijk gebouwen. Maar het is maatschappelijk elke keer weer de vraag of de kinderen wel of niet naar school mogen, en onder welke voorwaarden een theater weer bezoekers mag ontvangen. En dan is er nog de economisch en psychologische schade.

Je zou denken dat deze voorwaarden betrekking hebben op de locatie zelf, waardoor een beheerder hier invloed op zou kunnen uitoefenen. Dat is echter niet het geval. De voorwaarden zijn landelijk bepaald op basis van pandemische kentallen. Een individuele locatiebeheerder weet niet wanneer hij het goed of fout doet, en kan dus ook niet actief helpen om de bezoekers gezond te houden. Echter, wij vinden dat we hier wel naartoe moeten!

Wij denken dat hierin een gevaar schuilt. Ofwel, een locatie is in lockdown terwijl dat misschien niet nodig zou zijn als er aan bepaalde voorwaarden voldaan wordt. Ofwel, een groep locaties mag weer gasten ontvangen waarbij een deel daar nog helemaal niet voor geschikt is.

COVID <span>verspreiding</span> laatste inzichten

Belangrijk is dus dat je bovengenoemde gezondheidsfactoren kunt meten, voorspellen en beïnvloeden. We gaan ze onderstaand 1-voor-1 af en laten zien hoe we kunnen sturen en acties kunnen ondernemen op basis van feiten. Het idee is om op een veel fijnmaziger manier te kunnen beoordelen of een locatie ‘veilig’ is of niet.

Verspreiding: plek van besmetting

Het EU orgaan EDC (European Centre for Disease Prevention and Control) heeft uiteraard onderzoek gedaan naar de Overdracht van COVID-19 en hoewel dat vooral gaat over de besmettelijkheid is men duidelijk over de belangrijkste locatie van verspreiding: ‘Several outbreak investigation reports have shown that COVID-19 transmission can be particularly effective in crowded, confined indoor spaces’ Ofwel, de voornaamste plek van besmetting is een locatie waar veel bezoekers samenkomen zoals een kantoor, school of theater.

Verspreiding: manier van besmetten

In alledaagse scenario’s zijn (super)spreader events mogelijk. Uit onderzoek geciteerd door de Spaanse krant El Pais komen erg interessante dingen: ‘Irrespective of whether safe distances are maintained, if the six people spend four hours together talking loudly, without wearing a face mask in a room with no ventilation, five will become infected, according to the scientific model explained in the methodology.’ Zelfs als er in een slecht geventileerde kamer (veel) meer dan volgens de normen afstand wordt gehouden, zullen er nog steeds besmettingen plaatsvinden. En deze vinden vooral plaats via aerosolen. Het maakt veel uit of mensen stil zijn, praten of zingen. Dit zou betekenen dat mensen in een bioscoop die stil zijn, minder kans hebben om anderen te besmetten dan mensen die hun favoriete artiest toeschreeuwen.

Locatie: aantal mensen

De anderhalve meter samenleving is ondertussen ingeburgerd en het is ook een hele eenvoudige regel. Echter, niet iedereen houdt zich daar bewust of onbewust aan. Verder is anderhalve meter lang niet altijd voldoende afstand om besmettingen te voorkomen.

Het houden van afstand is in de praktijk niet of nauwelijks te meten. We stellen daarom voor om per locatie een norm vast te stellen voor het aantal mensen per m2. Dat is eenvoudig te meten en vast te leggen. Bij overschrijding van deze norm kan automatisch en onmiddellijk actie worden ondernomen. Verder kan de bezetting over tijd worden vastgelegd in rapportages ter verantwoording.

Voor tracking and tracing is software beschikbaar waarmee op zeer eenvoudige en privacy-vriendelijke wijze kan worden voldaan aan de RIVM richtlijnen voor contactregistratie. Deze software heeft zich in de praktijk al bewezen.

Locatie: veilige lucht

Eerder was al bepaald dat anderhalve meter lang niet altijd voldoende afstand is om besmettingen te voorkomen. Dit wordt bepaald door het wel of niet dragen van een mondkapje, maar vooral ook door de luchtkwaliteit en luchtstromen in het pand.

  • Hoe minder ventilatie, hoe meer kans op besmetting
  • Als de luchtvochtigheid buiten de ideale waarden komt is er meer kans op besmetting

Dat ventilatie een belangrijke factor is in de verspreiding van ziektes zoals COVID, is ondertussen steeds breder bekend. Onderzoeken zijn al ver voor CORONA tijd gedaan en hieruit blijkt niet alleen dat betere ventilatie zorgt voor minder ziekteverzuim, maar ook voor een hogere arbeidsproductiviteit.

Bedrijven, scholen en instanties investeren steeds vaker in verbeterde ventilatiesystemen. Maar hoe meet je continue de effectiviteit daarvan? Immers, dat er een nieuwe pomp is geïnstalleerd zegt niet veel over de luchtkwaliteit in een bepaalde ruimte. Het CO2 gehalte is hiervoor de belangrijkste indicatie. En dit gehalte varieert continu, afhankelijk van veel factoren zoals de luchtstromen, het aantal mensen, de tijd van het jaar maar ook van technische issues. Je moet dus permanent meten om dit op orde te houden.

Dit is eenvoudig op te lossen door het plaatsen van goede CO2 meters in elke ruimte. Het voordeel is dat daarmee niet alleen aangetoond wordt dat het goed zit, maar dat dit ook veel stookkosten kan voorkomen. Immers, op een bepaald moment is het CO2 gehalte goed en dan het raam weer even dicht en de verwarming zachter.

Recent is de factor luchtvochtigheid naar boven gekomen. Uit gezamenlijk onderzoek van verschillende Amerikaanse universiteiten zoals Princeton is gebleken dat te droge maar ook te vochtige lucht zorgt voor grotere verspreiding van aerosolen. De ideale luchtvochtigheid moet tussen de 40% en 60% liggen om de verspreiding te minimaliseren.

Begin met meten!

Hoe kan je dit nu aanpakken? En kan je dit oplossen? Al langer is bekend dat het CO2 gehalte in lucht een belangrijke indicator is om meerdere gezondheidsredenen. Covid-19 is een extra reden om dit te meten.

Of er voldoende schone lucht aanwezig is, is eenvoudig te meten met een CO2 meter.

Dit kan een eenvoudige losstaande meter zijn met een lampje die aangaat bij bepaalde waarde. Of een luxe uitgebreide meter die naast de CO2 nog vele andere waarden meet. Wat nodig is, is afhankelijk van de situatie en het doel waarvoor een CO2 meter wordt aangeschaft.

Heb je een bedrijf of organisatie met veel bezoekers, kijk dan bij de Cobra Climate sensor voor meer informatie over wat Cobra Climate voor jou kan betekenen.

Over Cobra Climate

Cobra Climate maakt het klimaat bestuurbaar. Zodat mensen minder snel ziek worden en productiever zijn. Door het meten van luchtvochtigheid, CO2 en temperatuur kun je concreet en onderbouwd actie ondernemen om je locatie gezond te houden. Wil je ook een gezond gebouw? Bel of stuur een berichtje!

Bronvermelding

  • El Pais: A room, a bar and a classroom: how the coronavirus is spread through the air. Klik hier voor het onderzoek op de site van El Pais.
  • European Centre for Disease Prevention and Control: Transmission of COVID-19. Klik hier voor het onderzoek op de site van ECDC.
  • Princeton University en anderen: The effect of temperature and humidity on the stability of SARS-CoV-2 and other enveloped viruses. Klik hier voor het document op de site van Cold Spring Harbor Laboratory:

Disclaimer

Dit blog is geschreven met goede bedoelingen. Het is belangrijk om op dit onderwerp desinformatie te voorkomen, dus we roepen elke lezer die een fout of onduidelijkheid ziet op om dit aan ons te melden. Wij zijn geen wetenschappers en we kunnen dus ook niet beoordelen of de informatie die als basis is gebruikt volledig juist is. Daarom vermelden we onze bronnen, zodat eea zelf direct in de stukken kunt lezen. We geven op geen enkele manier een anti-COVID garantie. Vraag zonodig advies aan iemand die je hierin vertrouwt. En laat ons weten als er iets niet klopt!

Verder geldt uiteraard dat genoemde digitale diensten altijd moeten worden gezien als aanvulling op de geldende aanbevelingen en (wettelijke) richtlijnen. En zeker niet als vervanging.

Wil je ook een gezond gebouw?

Meer resources.